Bách khoa toàn thư banh Wikipedia
| Tên gọi Việt Nam | 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loạt bài Lịch sử Đông Nam Á | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Văn Lang (chữ Hán: 文郎) là quốc gia thứ nhất nhập lịch sử dân tộc VN thống trị tự những Vua Hùng, ứng với những thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn, Phùng Nguyên, Gò Mun và Đồng Đậu. Lãnh thổ quốc gia Văn Lang bao gồm một trong những phần Trung Quốc, Bắc Sở và Bắc Trung Sở thời nay. [1][2]
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]
Theo GS. Trần Quốc Vượng [3] nhập truyền thống lâu đời của những người Mường, tổ tiên của mình là nhị con cái chim Klang và Klao. Văn Lang, Gia Ninh, Mê Linh... là cơ hội phát âm giờ Việt của Klang, Blang, Bling, Mling... đều chỉ loại chim rộng lớn. Cách phân tích và lý giải này phù phù hợp với hình tượng chim Lạc và người nhảy múa đem bộ quần áo tự lông chim bên trên những rỗng đồng Việt Nam; hoặc cả những tên thường gọi chữ Hán về sau như: Bạch Hạc (chim hạc trắng), Chu Diên (diều hâu đỏ), Ô Diên (quạ đen), Hồng Bàng chỉ loại chim nước rộng lớn nằm trong chúng ta Diệc...
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Sử ký Tác ẩn [4] viết lách thời Đường: "Quận Giao Chỉ đem ruộng Lạc... người Lạc. Có những chức Lạc Vương, Lạc Hầu, những thị xã tự động đặt điều chức Lạc Tướng treo ấn đồng dải xanh lơ..."
Cựu Đường thư[5], cỗ chủ yếu sử viết lách thời mái ấm Hậu Tấn: "Đất quận Giao Chỉ vô cùng phì nhiêu, xưa đem quân trưởng là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu"
Trong cơ chữ Hùng (雄) và Lạc (雒) viết lách tương tự nhau, dễ dàng lầm lẫn. Như vậy Hùng Vương cũng chính là Lạc Vương, Hùng Hầu là Lạc Hầu hoặc Hùng Điền (ruộng Hùng) cũng chính là Lạc Điền (ruộng Lạc).
Thái Bình Ngự Lãm [6], cuốn sách địa lý viết lách thời mái ấm Tống: "Phong Châu tức quận Thừa Hóa. Xưa là nước Văn Lang, đem sông Văn Lang."
Bộ sử Đại Việt sử lược [7] viết lách thời Trần: Hùng Vương thứ nhất là kẻ ở cỗ Gia Ninh, sử dụng thuật ảo quy phục những cỗ không giống vào tầm khoảng đời Chu Trang Vương (696 - 682 TCN). Quốc hiệu và kinh kì đều là Văn Lang, truyền 18 đời, từng đời trị vì thế khoảng chừng 24 năm.
Xem thêm: đô thị hóa là một quá trình
Đại Việt sử ký toàn thư [1] viết lách thời Lê: Hùng Vương thứ nhất là con cái của Lạc Long Quân và Âu Cơ, con cháu Kinh Dương Vương (vua nước Xích Quỷ vào tầm khoảng năm 2879 TCN). Quốc hiệu là Văn Lang, đóng góp đô ở Phong Châu. Theo thuyết này thì từng đời ít nhất 131 năm, bởi vậy nên hiểu là 18 chi (nhánh) hoặc 18 vương vãi triều.
Tóm lại, nước Văn Lang và những Vua Hùng được biên chép sơ lược nhập chủ yếu sử Trung Quốc, còn ở VN thì chép cụ thể rộng lớn và nặng nề tính truyền thuyết rộng lớn. Tuy đem một số trong những điểm khác biệt tuy nhiên tựu trung lại, những văn tự cổ này đều xác minh quốc gia Văn Lang thực sự đem tồn bên trên. Viện khảo cổ học tập [8] xác nhận thời đại Hùng Vương là đem thiệt nhập lịch sử dân tộc VN.
Nhà nước này tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị An Dương Vương sáp nhập nhập nước Âu Lạc.
Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]
Nước Văn Lang toạ lạc theo đuổi truyền thuyết [1][9]: tấp nập giáp biển khơi Nam Hải (biển Đông), tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình và phái nam giáp nước Hồ Tôn. Các sách đều thống nhất đem 15 cỗ tuy nhiên chép không giống nhau, đa phần gom góp kể từ thương hiệu những quận thị xã thời Bắc nằm trong và chỉ chứa đựng phần Lưỡng Quảng của Trung Quốc.[2] Việc chú thích những địa điểm cổ theo đuổi phiên bản vật dụng thời nay vẫn còn đó tranh giành cãi.
| Lĩnh Nam chích
quái [9] |
Đại Việt Sử Ký toàn thư [1] - theo
Cương mục[10] và Trần Trọng Kim [11] |
Việt Sử Lược [7]
- theo đuổi Đào Duy Anh[2] Xem thêm: lời bài hát em gái mưa |
|---|---|---|
| Có 08 cỗ mang tên gọi tương tự nhau nhập cả 03 sách: | ||
| Việt Thường (越裳) | Việt Thường - Thuận Hóa ? | Việt Thường Thị (có Loa Thành) - Hà Tĩnh ? |
| Văn Lang (文郎) | Văn Lang - Xứ Đoài | Văn Lang - Xứ Đoài |
| Giao Chỉ (交趾) | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam |
| Vũ Ninh (武寧) | Vũ Ninh - Kinh Bắc | Vũ Ninh - Kinh Bắc |
| Cửu Chân (九真) | Cửu Chân - Thanh Hóa | Cửu Chân - Thanh Hóa |
| Hoài Hoan (懷驩) | Hoài Hoan - Nghệ An | Hoài Hoan - Nghệ An |
| Ninh Hải (寧海) | Ninh Hải - Quảng Yên | Ninh Hải - Quảng Đông (Trung Quốc) |
| Lục Hải (陸海) | Lục Hải - Lạng Sơn | Lục Hải - Hải Ninh (Quảng Yên + Lạng Sơn) |
| Các cỗ tên thường gọi không giống nhau (cùng sản phẩm ko chắc chắn rằng nằm trong chỉ 1 bộ): | ||
| Dương Tuyền (陽泉) | Dương Tuyền (陽泉) - Xứ Đông | Thang Tuyền (湯泉) - Quảng Tây (Trung Quốc) |
| Phúc Lộc (福祿) | Phúc Lộc (福祿) - Xứ Đoài | Gia Ninh (嘉寧) - Xứ Đoài |
| Chu Diên (朱鳶) | Chu Diên (朱鳶) - Xứ Đoài | Tân Xương (新昌) - Xứ Đoài |
| Tượng Quận (象郡) | Cửu Đức (九德) - Hà Tĩnh | Cửu Đức (九德) - Nghệ An |
| Chân Định (真定) | Vũ Định (武定) - Thái Nguyên, Cao Bằng | Quân Ninh (軍寧) - Thanh Hóa |
| Nhật Nam (日南) | Tân Hưng (新興) - Hưng Hóa, Tuyên Quang | Nhật Nam (日南) - Thuận Hóa |
| Quế Lâm (桂林) | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu |
Tổ chức[sửa | sửa mã nguồn]
Một số ý kiến [12][13] coi quốc gia Văn Lang là 1 tổ chức triển khai "siêu làng", mạnh về tính chất links, yếu ớt về tính chất giai cung cấp.
Đứng đầu quốc gia là Hùng Vương (hoặc Lạc Vương), bên dưới đem những quan lại Lạc Hầu (văn) và Lạc Tướng (võ) làm chủ những cỗ (15 bộ). Dưới nữa là những quan lại Bồ Chính làm chủ từng chống nhỏ (làng). Con trai vua gọi là Quan Lang, đàn bà vua gọi là Mỵ Nương. Tôi tớ phái nữ gọi là xảo, phái nam gọi là xứng, kẻ bề bên dưới gọi là hôn.
Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]
Nhà nước Văn Lang tiếp tục đem những sự fake trở nên về tài chính được xác lập qua quýt khảo cổ học[14] gồm:
- Hoạt động khai quật (săn bắt heo rừng, tấn công cá...) tiếp tục lùi về loại yếu
- Nghề trồng lúa nước lưu giữ vị thế mái ấm đạo
- Nghề đúc đồng vô cùng trở nên thạo
- Nghề luyện Fe tiếp tục trừng trị triển
- Các nghề nghiệp tay chân như đan, tết, mộc, gốm đều sở hữu nhằm thỏa mãn nhu cầu yêu cầu cuộc sống đời thường.
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Ẩm thực[sửa | sửa mã nguồn]
- Bánh chưng và bánh giầy: thông dụng qua quýt sự tích Lang Liêu [15], thực hiện kể từ lá dong, gạo nếp, đỗ xanh lơ và thịt heo. Theo GS. Trần Quốc Vượng [16] thì bánh chưng vẹn toàn thủy tương tự bánh tét (bánh tày). Theo tín ngưỡng phồn thực của những người Việt thì bánh chưng biểu tượng cho tới dương vật và bánh giầy là âm vật. Còn tư tưởng bánh chưng hình vuông vắn biểu tượng cho tới khu đất, bánh giầy hình trụ biểu tượng cho tới trời là gia nhập kể từ Trung Quốc.
- Gói đất: là phong tục kết duyên trước lúc đem sự tích trầu cau, theo đuổi Chích quái: [9] "việc hít thú thân mật phái nam phái nữ lấy gói khu đất thực hiện đầu, tiếp sau đó mới mẻ thịt trâu dê thực hiện vật dụng lễ, lấy cơm trắng nếp nhằm nhập chống nằm trong ăn, tiếp sau đó mới mẻ trở nên thân". Hiện ni ở vùng Lập Thạch, Vĩnh Phúc vẫn còn đó tục ăn khu đất.[17] Đó là những miếng đá non white color, được bới kể từ phỏng sâu sắc 5-20 m. Ban đầu là những tảng xám nâu mùi hương bùn, tiếp sau đó chặt nhỏ, rước phơi bầy thô và nướng rồi hương thụ.
- Rượu nếp và cơm trắng lam: theo đuổi Chích quái quỷ [9] "Đất phát triển được không ít gạo nếp, lấy ống tre nhưng mà thổi cơm" và "lấy cốt gạo thực hiện rượu". Dường như còn tồn tại những phụ gia như: muối hạt thực hiện kể từ rễ gừng, mắm thực hiện kể từ cá tôm...
Phong tục[sửa | sửa mã nguồn]
- Xăm mình: khi kể từ rừng núi xuống sông ngòi tấn công cá, thông thường bị phó long thực hiện sợ hãi nên người Việt đem tục xăm những hình thủy quái quỷ bên trên khung hình.[9] Tục này cho tới đời vua Trần Anh Tông thì không hề đề xuất nữa và tiếp sau đó thì mất mặt dần dần.[18]
- Tính nằm trong đồng: theo đuổi Chích quái quỷ [9] khi "trong mái ấm đem người bị tiêu diệt thì giã cối thực hiện mệnh lệnh, nhằm người phụ cận nghe giờ cho tới cứu giúp giúp". Theo Lịch triều [19] thì "vua tôi nằm trong lên đường cày, thân phụ con cái tắm công cộng sông ko phân chia số lượng giới hạn, ko phân biệt oai quyền, loại bậc"
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b c d Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, quyển I, kỷ Hồng Bàng thị.
- ^ a b c Đào Duy Anh (1964), Đất nước VN qua quýt những đời, Nhà xuất phiên bản Khoa học tập, trang 13-16
- ^ Trần Quốc Vượng (1970), Từ truyền thuyết, ngữ ngôn cho tới lịch sử dân tộc. Hùng Vương dựng nước, luyện I. Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội
- ^ Tư Mã Trinh, chú thích cuốn Sử ký Tư Mã Thiên, cũng gọi là Sử ký Sách ẩn, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53
- ^ Lưu Hú (945), Cựu Đường thư, quyển 41, Chí 21, Địa lí 4
- ^ Lý Phường (977-983), Tỉnh Thái Bình Ngự Lãm, quyển 18, chương Châu quận, đạo Lĩnh Nam
- ^ a b Trần Quốc Vượng dịch, Việt sử lược, quyển I, trang 17-19
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973). Hùng Vương dựng nước, luyện III. Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội, trang 71.
- ^ a b c d e f Lĩnh Nam chích quái, quyển I, Truyện Hồng Bàng. Bản dịch Lê Hữu Mục (1960) Nhà sách Trí Đức, TP.Sài Gòn, trang 43
- ^ Quốc sử quán triều Nguyễn, Cương mục, Tiền Biên, quyển I
- ^ Trần Trọng Kim (1920), Việt Nam sử lược, Thượng cổ thời đại, Họ Hồng Bàng
- ^ Hà Văn Tấn (1987), Làng, liên làng mạc và siêu làng mạc. Mấy yếu tố về phương pháp, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Tổng ăn ý TP Hà Nội, số 1
- ^ Nguyễn Minh Tuấn (2007), Nhà nước Văn Lang - quốc gia siêu làng mạc, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Quốc gia TP Hà Nội, chuyên nghiệp san Kinh tế - Luật, Tập 23, Số 3.
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973), Sđd, trang 144-150
- ^ Lĩnh Nam chích quái (1960) Sđd, trang 58
- ^ GS. Trần Quốc Vượng. Triết lý bánh chưng, bánh giầy. Trong Cõi. Nhà xuất phiên bản Hội mái ấm văn (2014)
- ^ Báo năng lượng điện tử VnExpress (29 mon 6 năm 2005). “Tục ăn khu đất ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc”. vnexpress.net.
- ^ Toàn thư, sđd, quyển VI, kỷ Nhà Trần, Anh Tông Hoàng Đế.
- ^ Phan Huy Chú, Lịch triều hiến chương loại chí, Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2006, luyện 1, trang 220.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Văn Lang. |
- Văn Lang bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Van Lang (legendary kingdom, Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận